Een lumbaalpunctie is een ruggenprik waarmee wat van de vloeistof wordt afgenomen die om de hersenen en het ruggenmerg spoelt. De punctie wordt uitgevoerd om de samenstelling van het hersenvocht en de druk in het hoofd te onderzoeken. Het hersenvocht bevindt zich rondom de hersenen en het ruggenmerg. Het vocht, een heldere vloeistof, heeft als functie de hersenen te beschermen. Neurologische ziekten kunnen afwijkingen van de samenstelling van het hersenvocht tot gevolg hebben.  Daarnaast kan een stoornis in de circulatie van dit vocht leiden tot een verhoogde hersendruk.